رشد سیستم‌های جایگزین پرورش طیور و اهمیت استفاده از پری‌بیوتیک‌ها در سلامت و عملکرد مرغ‌ها

در سال‌های اخیر، روند رو به رشد تقاضا برای محصولات ارگانیک و طبیعی، صنعت پرورش طیور را وارد مرحله‌ای جدید کرده است. مصرف‌کنندگان در کشورهای توسعه‌یافته و حتی در حال توسعه، به‌طور فزاینده‌ای به دنبال گوشت و تخم‌مرغی هستند که در شرایط طبیعی‌تر و بدون استفاده بیش از حد از آنتی‌بیوتیک‌ها یا هورمون‌ها تولید شده باشد. این تغییر الگوی مصرف، زمینه‌ساز گسترش سیستم‌های جایگزین پرورش طیور از جمله پرورش در فضای باز (Free-range)، سیستم‌های ارگانیک و پرورش در مزارع کوچک و خانوادگی شده است.

تاریخ انتشار 1404/06/14 10:08
5 بازدید
0 دیدگاه

اما این تحول با چالش‌هایی همراه است؛ به‌ویژه ریسک بالاتر ابتلا به بیماری‌ها به دلیل تماس بیشتر طیور با محیط بیرونی و کاهش امکان کنترل کامل شرایط زیستی. همین امر ضرورت استفاده از راهکارهای نوین تغذیه‌ای همچون مکمل‌های خوراکی طبیعی را برجسته‌تر می‌کند.

نقش پری‌بیوتیک‌ها در پرورش جایگزین طیور

یکی از مهم‌ترین گروه‌های مکمل‌های خوراکی که در سال‌های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند، پری‌بیوتیک‌ها (Prebiotics) هستند. این ترکیبات غیرقابل‌هضم با تحریک رشد و فعالیت باکتری‌های مفید روده، چندین مزیت کلیدی برای مرغ‌ها به همراه دارند:

1. بهبود سلامت روده: پری‌بیوتیک‌ها با افزایش جمعیت باکتری‌های مفید مانند لاکتوباسیلوس‌ها، محیط روده را برای رشد عوامل بیماری‌زا نامساعد می‌کنند.

2. کاهش پاتوژن‌های خطرناک: مطالعات نشان داده‌اند که مصرف پری‌بیوتیک‌ها میزان آلودگی به باکتری‌هایی مانند سالمونلا و کمپیلوباکتر را کاهش می‌دهد.

3. افزایش کارایی هضم و رشد: بهبود تعادل میکروبی در روده، باعث جذب بهتر مواد مغذی و افزایش رشد و وزن‌گیری طیور می‌شود.

4. جایگزینی بخشی از آنتی‌بیوتیک‌ها: در شرایطی که محدودیت‌های جهانی برای مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در پرورش حیوانات شدت یافته، پری‌بیوتیک‌ها می‌توانند به‌عنوان یک جایگزین ایمن و طبیعی عمل کنند.

منابع و انواع پری‌بیوتیک‌ها برای طیور

پری‌بیوتیک‌ها انواع مختلفی دارند که هر کدام اثر متفاوتی روی میکروبیوتای روده می‌گذارند:

• الیگوساکاریدها مانند فروکتو-الیگوساکارید (FOS) و مانان-الیگوساکارید (MOS) که در صنایع طیور بیشترین کاربرد را دارند.

• اینولین که از گیاهانی مثل کاسنی استخراج می‌شود و تأثیر قابل توجهی در بهبود فلور میکروبی روده دارد.

• فیبرهای محلول که علاوه بر اثرات پری‌بیوتیکی، در بهبود عملکرد گوارش نیز مؤثرند.

ترکیب این پری‌بیوتیک‌ها با پروبیوتیک‌ها (موسوم به سین‌بیوتیک‌ها) می‌تواند اثرات قوی‌تری در کاهش بیماری‌ها و افزایش بهره‌وری مرغ‌ها ایجاد کند.

چالش‌ها و آینده پژوهی

اگرچه استفاده از پری‌بیوتیک‌ها در صنعت طیور جایگزین نویدبخش است، اما همچنان نیاز به تحقیقات بیشتری برای تعیین دوز مناسب، زمان مصرف و ترکیب بهینه وجود دارد. همچنین هزینه تولید و دسترسی به منابع پایدار این ترکیبات، از چالش‌های مهمی است که باید در آینده حل شود.

با توجه به افزایش قوانین محدودکننده مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در پرورش طیور در اروپا و آمریکا و تمایل روزافزون مصرف‌کنندگان به محصولات ارگانیک، انتظار می‌رود طی پنج سال آینده، استفاده از پری‌بیوتیک‌ها به یکی از اصلی‌ترین استراتژی‌های تغذیه‌ای در مزارع طیور تبدیل شود.

جمع‌بندی

گسترش سیستم‌های جایگزین پرورش طیور فرصتی ارزشمند برای ارتقای سلامت عمومی و تأمین غذای سالم‌تر است، اما برای پایداری این مسیر باید به ابزارهای علمی و کاربردی همچون پری‌بیوتیک‌ها اتکا کرد. این مکمل‌های طبیعی می‌توانند ضمن بهبود سلامت روده طیور، مقاومت در برابر بیماری‌ها را افزایش دهند و بهره‌وری اقتصادی مزارع را نیز بالا ببرند.